Als werkende in Nederland is het belangrijk om goed op de hoogte te zijn van je recht op vakantie en vrije dagen. In deze blog duiken we dieper in op wettelijke vakantiedagen, ATV (Arbeidsduurverkorting) en wat deze betekenen voor zowel werknemers als zelfstandigen.
Wat zijn wettelijke vakantiedagen?
Wettelijke vakantiedagen zijn de vakantiedagen waar elke werknemer recht op heeft volgens de Nederlandse wet. In Nederland is dit vastgelegd in de Wet Minimumloon en Minimumvakantiebijslag (WML). Een fulltime werknemer heeft recht op minimaal 20 wettelijke vakantiedagen per jaar, wat neerkomt op 4 keer de wekelijkse arbeidsduur.
Dus als jij fulltime werkt a 40 uur per week dan heb jij recht op 4 x 40 uur = 160 uur aan vakantiedagen, wat neerkomt op 20 dagen.
Werk jij parttime, bijvoorbeeld 3 x 8 uur = 24 uur dan heb jij recht op 24 x 4 = 96 vakantie uren = 12 dagen. Om een week vakantie te nemen hoef jij ook “maar” 3 dagen in te zetten, dus ook deze werknemer kan 4 weken vakantie opnemen.
Hoeveel vakantiedagen krijgen werknemers gemiddeld?
Naast de wettelijke vakantiedagen kunnen werknemers ook extra vakantiedagen krijgen, dit zijn bovenwettelijke vakantiedagen. Het aantal bovenwettelijke vakantiedagen kan variëren per bedrijf en cao. Gemiddeld genomen krijgen werknemers in Nederland zo’n 25 tot 30 vakantiedagen per jaar inclusief wettelijke en bovenwettelijke dagen.
Wat gebeurt er met niet-opgenomen vakantiedagen?
Niet-opgenomen wettelijke vakantiedagen kunnen onder bepaalde voorwaarden worden meegenomen naar het volgende jaar. In Nederland moeten wettelijke vakantiedagen binnen zes maanden na het kalenderjaar waarin ze zijn opgebouwd, worden opgenomen. Gebeurt dit niet, dan vervallen deze dagen in principe. Dus per 1 juli 2024 zijn de wettelijke vakantiedagen die in 2023 zijn opgebouwd in principe vervallen. Je werkgever is verplicht om de op deze vervaltermijn te wijzen.
Bovenwettelijke dagen vervallen in principe 5 jaar na het jaar waarin ze zijn opgebouwd.
Wat is ATV?
ATV staat voor Arbeidsduurverkorting en wordt gebruikt om aan te geven dat werknemers minder uren werken dan gebruikelijk is volgens hun arbeidscontract. ATV-dagen werden vroeger vooral gebruikt om extra vrije dagen op te bouwen bovenop de reguliere vakantiedagen.
Welke bedrijven werken met ATV?
Tegenwoordig zijn ATV-dagen minder gebruikelijk geworden door veranderingen in de wetgeving en collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s). Toch zijn er nog sectoren en bedrijven die ATV toepassen als onderdeel van hun arbeidsvoorwaarden, met name in industrieën met onregelmatige werktijden.
Hoe worden ATV-dagen opgebouwd?
ATV-dagen worden vaak opgebouwd door een werknemer iets langer te laten werken op normale werkdagen, waardoor zij uiteindelijk een hele dag vrij kunnen nemen. Bijvoorbeeld, door elke dag een half uur extra te werken, kan een werknemer na verloop van tijd een volledige dag vrij nemen.
Hoe zit het met vrije dagen voor ZZP’ers?
Als zelfstandige zonder personeel (ZZP’er) heb je geen recht op wettelijke vakantiedagen zoals werknemers in loondienst. Als ZZP’er bepaal je zelf wanneer je werkt en wanneer je vrij neemt. Het is echter belangrijk om zelf voldoende rust te nemen om overbelasting te voorkomen.
Hoe kan een ZZP’er vakantie financieren?
ZZP’ers moeten hun vakanties zelf financieren uit hun eigen inkomen. Het is daarom verstandig om hiermee rekening te houden bij het bepalen van tarieven en het plannen van werk en vrije tijd.
Wil je tijd besparen met de boekhouding?
Maak gebruik van een eenvoudig online boekhoudprogramma!
Conclusie
Of je nu werknemer bent met recht op wettelijke vakantiedagen en mogelijk ATV, of een zelfstandige zonder recht op betaalde vakantie, het is belangrijk om bewust om te gaan met je tijd en rust. Door op de hoogte te zijn van je rechten en mogelijkheden kun je optimaal gebruik maken van je vrije dagen en vakantieperiodes, zodat je gezond en gemotiveerd blijft in je werk.
Zorg ervoor dat je altijd de specifieke regelingen in jouw sector of bedrijf naleest en bespreekt, zodat je precies weet waar je recht op hebt en wat de beste manier is om hier gebruik van te maken. Zo kun je het maximale uit je werk én vrije tijd halen.
