De balans is een onderdeel van de jaarrekening en stel je op om inzicht te verkrijgen in de financiële positie van een bedrijf. Een balans geeft een overzicht van alle bezittingen, schulden en het eigen vermogen op een bepaald moment. Hoe stel je de balans precies op? Wij leggen het uit!
Wat is een balans?
Een financiële balans is een overzicht van de financiële situatie van een bedrijf op een bepaald moment. Het toont de activa (bezittingen), de passiva (schulden) en het eigen vermogen. Vaak wordt de balans opgesteld aan het einde van het boekjaar.
Waarom een balans opstellen?
Het opstellen van een balans is essentieel voor een bedrijf om inzicht te verkrijgen in de financiele positie en gezondheid. Onderstaand hebben wij een aantal redenen opgenomen waarom het relevant kan zijn om een balans op te stellen:
- Het geeft een overzicht van de activa en passiva. Hierdoor kan je identificeren wat het bedrijf bezit en wat het bedrijf verschuldigd is.
- Aan de hand van de financiële balans, kan je de financiële gezondheid beoordelen van het bedrijf. Je kan bijvoorbeeld zien hoeveel activa er is, om aan de schulden te kunnen voldoen.
- De balans kan een waardevol hulpmiddel zijn om beslissingen te nemen, en de financiële gevolgen van beslissingen te evalueren, zoals het aangaan van nieuwe leningen of het investeringen in nieuwe activa.
- De financiële balans is vaak een belangrijk document voor externe belanghebbenden, zoals investeerders, aandeelhouders en banken.
- In veel gevallen is een bedrijf wettelijk verplicht om een balans op te stellen. Een bv of nv moet bijvoorbeeld een balans deponeren bij de jaarrekening. Wat precies gedeponeerd moet worden is afhankelijk van de groottecriteria.
Hoe moet je een balans opstellen?
Om een balans op te stellen is het handig om een gestructureerde aanpak te hanteren, en de juiste financiële gegevens te verzamelen. Een balans bestaat uit verschillende balansposten die wij per categorie nader toelichten.
De activa (de bezittingen) staan aan de linkerkant van de balans, en de passiva (schulden en eigen vermogen) staan aan de rechterkant van de balans. Het is belangrijk dat de balans altijd in evenwicht moet zijn, de activa-zijde van de balans moet dus gelijk zijn aan de passiva-zijde van de balans.
Welke balansposten zijn er?
De balans bestaat uit verschillende balansposten, opgedeeld naar verschillende categorieën. De bezittingen worden onderverdeeld in activa, en de schulden en het eigen vermogen worden onderverdeeld in de passiva.
Activa
Activa verwijzen naar de middelen of bezittingen van een bedrijf die economische waarde hebben en waarvan wordt verwacht dat ze in de toekomst voordelen zullen opleveren voor het bedrijf. De activa zijn weer onderverdeeld in verschillende categorieën.
Vaste activa
De vaste activa zijn bezittingen die langer dan een jaar aan de onderneming verbonden zijn. Onder de vaste activa kunnen de volgende soorten onderscheiden
- Materiele vaste activa. Dit zijn tastbare zaken die voor langere termijn worden aangehouden. Denk bijvoorbeeld aan gebouwen, terreinen, machines en vervoersmiddelen.
- Immateriële vaste activa. Dit zijn niet-tastbare zaken, denk bijvoorbeeld aan vergunningen en licenties.
- Financiële vaste activa. Dit betreffen beleggingen op de lange termijn, zoals aandelen en beleggingen.
Balans automatisch laten opstellen? Maak gebruik van een online-boekhoudpakket.
Probeer de eerste 15 maanden GRATIS uit!
Vlottende activa
Vlottende activa zijn bezittingen die naar verwachting binnen een jaar in geld omgezet worden. Onder de vlottende activa worden de volgende categorieën onderkend
- Voorraden. Dit zijn de goederen en materialen die een bedrijf bezit als onderdeel van de bedrijfsactiviteiten. Denk bijvoorbeeld aan voorraad gereed product (wat voor gekocht), of voorraad grondstoffen dat gebruikt wordt voor productie.
- Vorderingen. De openstaande posten, zoals openstaande debiteuren (verkoopfacturen waarvan het geld nog ontvangen moet worden), of terug te vorderen btw.
- Liquide middelen. De geldmiddelen die direct beschikbaar zijn, zoals gelden op een bankrekening.
Passiva
Passiva verwijst naar de financiële verplichtingen en schulden van een bedrijf. Het vertegenwoordigt de middelen die een bedrijf heeft aangetrokken van externe bronnen, zoals crediteuren, leningen of investeerders. Ook het eigen vermogen is aan de passiva-kant van de balans opgenomen. De passiva kunnen verdeeld worden onder verschillende categorieën.
Eigen vermogen
Eigen vermogen is het gedeelte van de waarde wat een bedrijf dat toebehoort aan de eigenaren of aandeelhouders. Het eigen vermogen kan onder andere uit de volgende onderdelen bestaan.
- Uitgegeven aandelenkapitaal. Dit is het bedrag dat is opgehaald door het uitgeven van aandelen aan investeerders. Het betreft het initiële kapitaal dat door de eigenaren is geïnvesteerd.
- Winstreserves. De cumulatieve winst die in het bedrijf is gehouden na aftrek van dividenden. Het vertegenwoordigt de winsten die in het bedrijf zijn geherinvesteerd in plaats van uitgekeerd aan aandeelhouders.
- Herwaarderingsreserve. De reserves die zijn ontstaan door de herwaardering van activa, zoals eigendommen, machines of beleggingen.
- Niet-gerealiseerde winsten. Dit zijn de winsten die nog niet zijn gerealiseerd.
Lang vreemd vermogen
Het lang vreemd vermogen betreft leningen die zijn aangetrokken en een looptijd hebben van langer dan een jaar. Dit betreffen bijvoorbeeld:
- Langlopende schulden. Zoals een hypotheek, of andere langlopende zakelijke leningen.
Kort vreemd vermogen
Het kort vreemd vermogen vertegenwoordigt de verplichtingen en schulden die een bedrijf heeft, en binnen een jaar moet terugbetalen. Dit zijn bijvoorbeeld.
- Crediteuren. Dit betreffen de nog te betalen inkoopfacturen.
- Overige kortlopende schulden. Dit betreffen andere nog te betalen bedragen, zoals nog te betalen btw.
Voorbeeld balans
Onderstaand hebben wij een voorbeeld van een financiële balans opgenomen.
| Vaste activa | Eigen vermogen | ||
| Gebouwen | 100.000 | Aandelenkapitaal | 60.000 |
| Machines | 40.000 | Herwaarderingsreserve | 30.000 |
| Inventaris | 20.000 | ||
| Langlopende schulden | |||
| Vlottende activa | Hypothecaire lening | 100.000 | |
| Voorraden | 20.000 | ||
| Debiteuren | 10.000 | Kortlopende schulden | |
| Overige vorderingen | 5.000 | Crediteuren | 20.000 |
| Overige kortlopende schulden | 10.000 | ||
| Liquide middelen | 25.000 | ||
| Totale activa | 220.000 | Totale passiva | 220.000 |
Zoals je ziet in de bovenstaande financiële balans, is de totale activa gelijk aan de totale passiva en is de balans dus in evenwicht.
Boekhoudpakket
Om een financiële balans op te stellen, is het belangrijk om de administratie goed op orde te hebben. Door gebruik te maken van een online boekhoudprogramma, houd je de administratie gestructureerd bij en wordt een balans automatisch opgesteld in het boekhoudprogramma.
Onderstaand hebben wij de best beoordeelde online boekhoudprogramma’s op een rijtje gezet.
