In deze reeks aan artikelen beschrijven wij de verschillende rechtsvormen en weet jij na het lezen welke rechtsvorm het beste bij jouw situatie past.
Wat zijn ondernemingsvormen?
Je kiest een rechtsvorm bij het oprichten van een bedrijf, dit is de juridische vorm waarin jouw bedrijfsactiviteiten zullen worden uitgevoerd. Er zijn verschillende rechtsvormen te onderscheiden en elke rechtsvorm heeft weer net andere eigenschappen, bijvoorbeeld op het gebied van aansprakelijkheid of belastingen.
Alle rechtsvormen op een rij:
a. Eenmanszaak
Een eenmanszaak is een veelvoorkomende rechtsvorm waarbij jij als ondernemer de enige eigenaar en dus verantwoordelijke bent voor het bedrijf. Wil je meer lezen over de eenmanszaak? Lees dan even dit artikel.
b. Maatschap
Een maatschap is een samenwerkingsvorm tussen minimaal twee maten (personen). Het gezamenlijke doel van de maatschap is het behalen van voordeel, dit voordeel komt ten goede aan de maten. In dit artikel lees je meer over de maatschap.
c. Vennootschap onder firma (vof)
De vof is ook een samenwerkingsverband tussen twee of meer personen, net als de maatschap. Het grootste verschil met de maatschap is het verschil in aansprakelijkheid. Is de vof interessant voor jou? Lees het hier.
d. Commanditaire vennootschap
De commanditaire vennootschap (cv) is ook een samenwerkingsovereenkomst tussen vennoten. Binnen een cv heb je ‘gewone’ vennoten en commanditaire (ook wel stille) vennoten. De gewone vennoten zijn hoofdelijk aansprakelijk, voor stille vennoten is de aansprakelijkheid wat soepeler. De stille vennoot treedt in veel gevallen op als geldschieter en bemoeit zich niet met de dagelijkse gang van zaken. De commanditaire vennoot is, in beginsel, aansprakelijk tot het ingebrachte bedrag.
e. Besloten vennootschap (bv)
De besloten vennootschap (bv) is een veelvoorkomende ondernemingsvorm in Nederland. Kenmerkend voor een bv zijn o.a. dat het kapitaal in aandelen is verdeeld en dat de bv een rechtsvorm is met rechtspersoonlijkheid.
f. Naamloze vennootschap
Een naamloze vennootschap (nv) is ook een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid. Ook heeft de nv aandelen, het grootste verschil met de bv is dat de aandelen van een nv vrij overdraagbaar zijn. Dat houdt in dat een aandeelhouder zijn aandelen vrij kan verhandelen.

g. Stichting
De stichting is een organisatie dat niet als doel heeft om winst te maken. De stichting is dan ook minder geschikt als ondernemingsvorm.
h. Verenging
Ook de vereniging mag geen winstuitkeringen doen en is daarom minder geschikt als ondernemingsvorm..
Wil je tijd besparen met de boekhouding?
Maak gebruik van een eenvoudig online boekhoudprogramma!
Aansprakelijkheid per rechtsvorm
Aansprakelijkheid, je hebt er vast wel een keer van gehoord. Maar wat betekent dat jou eigenlijk en welke verschillende vormen zijn er? Als ondernemer kun op verschillende manieren te maken krijgen met aansprakelijkheid.
Voordat we aansprakelijkheid verder uitwerken is het van belang om onderscheid ondernemingsvormen met en zonder rechtspersoonlijkheid. Er zijn dus organisatievormen met en zonder rechtspersoonlijkheid, het onderscheid wordt gemaakt tussen een natuurlijk persoon en een rechtspersoon. Natuurlijke personen zijn mensen die zelf rechten en plichten hebben en schulden en bezittingen kunnen hebben. Een rechtspersoon heeft bijna dezelfde rechten als een natuurlijk persoon (een mens dus) maar het verschil is dat een rechtspersoon niet een echt persoon is maar een organisatie is. Die organisatie kan heeft ook rechten en plichten en kan schulden en bezittingen aangaan. Een bv, een ondernemingsvorm met rechtspersoonlijkheid, gaat dus zelf verplichtingen aan, en niet de personen die de bv oprichten of besturen. Bij een eenmanszaak, een ondernemingsvorm zonder rechtspersoonlijkheid is dat anders, daar blijft de persoon die de verplichtingen aangaat verantwoordelijk.
Bij ondernemingsvormen zonder rechtspersoonlijkheid is er geen sprake van een scheiding tussen privévermogen en ondernemingsvermogen. Als ondernemer heb je in deze gevallen te maken met persoonlijke aansprakelijkheid. Dat betekent dat schuldeisers zowel je ondernemings- als privévermogen kunnen aanspreken. Bij ondernemingsvormen met rechtspersoonlijkheid is er wel sprake van afgescheiden vermogen.
Aansprakelijkheid voor de ondernemingsvormen:
Ondernemingsvorm zonder rechtspersoonlijkheid | Ondernemingsvorm met rechtspersoonlijkheid |
Eenmanszaak | Bv |
Vof | Nv |
Maatschap | Stichting |
Cv | Vereniging |
Meer lezen over de eenmanszaak, bv of de maatschap? Lees onze blogs erover.
FAQ
Een organisatie kan rechtspersoonlijkheid hebben. Dat houdt in dat een organisatie (bv, nv, stichting of verenging) zelf rechten en plichten heeft, en schulden en bezittingen kan aangaan. De rechtspersoon is verantwoordelijk voor de rechten, plichten, schulden en bezittingen. De tegenhanger is de natuurlijke persoon (een mens), waar de natuurlijke persoon verantwoordelijk is en blijft. Ondernemingsvormen zonder rechtspersoonlijkheid zijn: eenmanszaak, vof, maatschap en cv.
Voorbeelden van rechtspersonen zijn de bv, de nv, een stichting of een verenging.
De meest voorkomende Nederlandse ondernemingsvormen zijn de eenmanszaak, maatschap, vennootschap onder firma, commanditaire vennootschap, de besloten vennootschap, de naamloze vennootschap of een stichting of vereniging.